Enflasyonla mücadele süreci uzadıkça, rahatsız olan kesimler genişliyor. Şimdiye kadar küçük eleştirilerle yetinen iş dünyası, mücadele uzadıkça programa karşı “ama…”larını artırdı. Enflasyonda düşüş belirginleşmediği halde faizlerde hızlı indirim, kurda yükseliş talep eden iş dünyasının bazı temsilcilerinin aynı zamanda enflasyonla mücadelenin uzamasından yakınmaları da ayrıca dikkat çekiyor. Sürecin uzamasına ilişkin şikayetlerin artmasının, programın başarıya ulaşmadan yarıda kalma tehlikesi taşıdığını unutmamak gerek. Şikayetlerin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından dikkate alınacağını göz önüne alırsak, zaten gevşek devam eden enflasyonla mücadelenin iyice gevşemesine yol açma riski bulunuyor.
İş dünyasından gelen şikayetlerin hepsini aynı kapsamda ele almak zor. Örneğin TÜSİAD’ın iktidar tarafından tepki çeken eleştirilerinin genel olarak sistemsel sıkıntılar başlığı altında enflasyonla mücadelenin uzamasının yarattığı sıkıntıları, buna ilişkin çözüm önerilerini birlikte sunduğunu görüyoruz.
İktidara yakınlığı ile bilinen İTO Başkanı Şekib Avdagiç gibi iş dünyası temsilcilerinin bu yöndeki şikayetleri ise daha farklı. Çünkü Avdagiç şimdiye kadar sürekli kurların artması gerektiğini, faizlerin düşmesi gerektiğini söyledi ama şimdi bununla çelişkili olan enflasyonun hemen düşmesini istiyor. Avdagiç, “enflasyonla mücadele ve fiyat istikrarının Türkiye ekonomisinde temel gündem olmaya devam ettiğini” belirtmiş.
TÜSİAD SESSİZ KALACAK
Avdagiç, Merkez Bankası’nın hedef revizyonunun gerekli bir düzenleme olduğu “Ancak yukarı yönlü güncellemenin dezenflasyon programına güven açısından arzu edilmediğini hatırda tutmak gerektiğini” söylemiş. “20 ayı geride bırakan enflasyonla mücadelede kısa sürede sonuç alınacağını umuyoruz” demiş. Halbuki kendi taleplerinin de etkisiyle, Cumhurbaşkanı programı gevşek tutmak istediği için bu süreç uzadı.
Halbuki TÜSİAD Başkanlarının konuşmalarında enflasyonla mücadelenin yavaş gittiği, hızlandırmak için kamu harcamalarında tasarruf başta olmak üzere mali tedbirlerin alınması isteniyor. Gelir dağılımındaki bozulmaya dikkat çekilerek, vergi reformuyla çalışanlar üzerindeki yükün azaltılması da isteniyor.
Yine AKP iktidarlarının ilk dönemlerinde enflasyonun tek haneye indirildiği, bu süreçte gerekli olan doğrudan yabancı sermayenin yatırım için Türkiye’ye geldiği hatırlatılarak, gerekli kararların artık alınarak, bir an önce enflasyonun tek haneye indirilmesi isteniyor.
Ekonominin geleceği ve yabancı sermaye için hukukun üstünlüğünün, özel sektör ve kamuda liyakatlı yönetimin sağlanması gerektiği belirtiliyor. Türkiye’nin küresel anlamda yeniden öne çıkması için bunları bir an önce yapması, eğitim reformunun acilleştiği, hukukun üstünlüğü ve adaletin oluşturulması isteniyor.
BEKLENTİLER BOZULUYOR
Bu arada TÜSİAD’cılar bu kadarını bekliyor muydu bilmiyorum ama Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve bazı bakanlar ile AKP Sözcüsü bu eleştirilere çok sert tepki gösterdiler. Bunun siyasete müdahale olduğunu, vesayetin kabul edilemeyeceğini belirttiler. Halbuki, diğerleri o dönem sahnede değildi ama örneğin Cevdet Yılmaz’ın, iktidara gelmeden önce TÜSİAD’cıların aynı yöndeki iktidar eleştirilerini hiç de siyasete müdahale olarak görmediğini iyi biliyorum.
TÜSİAD’cılarla ilk tepkilerin ardından konuştuğumda “Biz yeni bir şey söylemiyoruz ki; eskiden beri yaptığımız aksayan yönleri, genel kurul olduğu için bir araya getirip özetledik” dediler. TÜSİAD’cıların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tavrını bekledikleri, bu süreçte sessiz kalmayı tercih edecekleri izlenimini edindim.
Bu arada Merkez Bankası’nın geçen hafta enflasyon tahminlerinde yaptığı değişiklik piyasada etkisini hemen gösterdi. Merkez Bankası’nın piyasa oyuncuları ile yaptığı ankette; yıl sonu için enflasyon beklentisi yüzde 27.05’ten, 1 puandan fazla artışla, yüzde 28.30’a çıktı. 12 ay sonrası beklenti ise 25.38’den 25.26’ya indi. Yıl sonu dolar kuru beklentisi ise 43.30 TL’den 42.89’a inerken, 12 ay sonrası ise 43.81 TL’den 43.86 TL’ye çıkmış görünüyor.
Ay sonuna doğru açıklanacak ankette reel sektörün ve vatandaşın enflasyon beklentilerinin daha fazla bozulduğunu görebiliriz.