TÜİK’in, pazartesi günü açıklanacak nisan ayı enflasyon rakamları, her zamankinden daha dikkatle izlenecek. Çünkü nisanda yıllık enflasyonun yeniden artışa geçme ihtimali çok yüksek. Bunun yanında İTO’nun rakamları ile TÜİK rakamları arasındaki makasın açılması, TÜİK’e olan güvensizliğin yeniden canlanmasına neden olmaya başladı.
İTO nisan ayı tüketici fiyat artışını yüzde 3.2 olarak açıkladı. Piyasalarda TÜİK’in açıklayacağı rakamın yüzde 3.2’nin üzerinde olması bekleniyor. Çünkü özellikle giyim gibi bazı kalemlerde, TÜİK’in rakamları, İTO rakamlarının çok altında kalmaya başladı. Bu ay aradaki farkın kapanmaya başlaması, bu nedenle TÜİK rakamının daha yüksek çıkması normal sayılacak.
Eğer TÜİK’in rakamları 3.2’nin altında kalırsa yıllık enflasyonda yeniden artış görülmeyebilir. Çünkü geçen yıl nisanda TÜİK yüzde 3.18 tüketici fiyat artışı açıklamıştı. Pazartesi açıklanacak enflasyon oranı, bu rakamın altında kalırsa, baz etkisi nedeniyle, yıllık enflasyon artmaz, aynı düzeyde kalabilir.
TÜİK ile İTO rakamlarının geçen yıl farklı çıkması nispeten doğaldı. 2025 başından itibaren İTO enflasyon belirleme yöntemleri ve ağırlıklarını TÜİK ile aynı seviyeye getirdi. Yani aynı modelle, aynı mallar için ama ikisi ayrı ayrı fiyat topluyor. Artık aradaki fark İstanbul ve Türkiye fiyatları kadar farklı olabilir ve bu farkın orta dönemde iyice yakınsaması beklenir.
GİYİMDE ÇOK BÜYÜK FARK
İşte giyim ve ayakkabı fiyat artışları arasındaki farkın bu kadar büyük olması, aynı yöntem uygulanması nedeniyle çok dikkat çekiyor. Mart sonu itibarıyla TÜİK’in belirlediği yıllık giyim ve ayakkabı fiyat artışı, neredeyse İTO’nun aylık rakamı düzeyinde kaldı. İTO nisan için bu kalemdeki fiyat artışını 13.59 olarak açıkladı. TÜİK ise aynı kalemdeki yıllık fiyat artışını neredeyse aynı düzeyde, 14.8 olarak açıklamıştı.
TÜİK’in rakamları uzun süredir tartışmalı. Berat Albayrak döneminde büyük şüpheler oluşmuş Bakan Şimşek döneminde bu şüphelerin azaldığı görülmüştü. Ancak son aylarda “enflasyon düşürülemediği için yine kalem oyunları mı başladı” sorusu gündeme gelmeye başladı.
Bu şüphelere neden olan kalemlerin başında giyim ve ayakkabı başta geliyor. TÜİK 2024 Kasım’dan beri, yani son 5 ayın tümünde giyim ve ayakkabı fiyat artışı değil düşüşü açıklandı. 2024 Ekim ayında TÜİK bu kalemdeki artışı yüzde 14.32 bulmuştu, sonraki ayların hepsinde eksi değer açıkladı. Ocak ve şubatta yüzde 5’in üzerinde büyük fiyat düşüşleri belirledi.
ENFLASYON BEKLENTİSİ HIZLA YÜKSELİYOR
Geçen yıl son iki aydaki düşüşe rağmen, 2024 giyim ve ayakkabı enflasyonu yüzde 32.32 olarak açıklanmıştı. Son açıklanan mart ayı enflasyon rakamlarına göre giyim ve ayakkabıdaki yıllık artış rakamı yüzde 14.81’e kadar indi.
İTO rakamlarına göre giyim ve ayakkabıdaki yıllık fiyat artışı ise yüzde 45.45. İşte bu nedenle, TÜİK nisan rakamlarına, her zamankinden daha dikkatli bakılacak. Giyim ve ayakkabı fiyatları 6. ayda da düşüş mü gösterecek, yoksa büyük farkı kapatmaya mı başlayacak, pazartesi günü göreceğiz, 19 Mart krizi ardından dengeler bozulurken piyasaların enflasyon beklentilerinde hızla yükseliş başladı. Son olarak rating kuruluşu S and P, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 33’e çıkardı. İçeride piyasaların tahmini hâlâ yüzde 30’un altında ama bu aydan itibaren hızla yükselmesi beklenebilir. Zaten reel sektörün beklentisi yüzde 40, halkın beklentisi yüzde 60 düzeyinde. İşte pazartesi günü açıklanacak, TÜİK nisan enflasyon rakamları, bundan sonraki enflasyon beklentilerinde belirleyici rol oynayacak. Nisan enflasyon rakamı önümüzdeki dönem enflasyon, bununla birlikte faiz tartışmalarını, asgari ücret ve emekli zamlarını etkileyecek öneme sahip.